Nasycone kwasy tłuszczowe – byle nie za dużo

Tłuszcze pełnią w organizmie wiele różnych funkcji – stanowią skoncentrowane źródło energii, biorą udział we wchłanianiu i transporcie witamin rozpuszczanych w tłuszczach (A, D, E i K), utrzymują narządy wewnętrzne w stabilnej pozycji oraz chronią organizm przed utratą ciepła. Ich rola jest więc nie do przecenienia, a cały sekret polega na tym, by do diety włączyć odpowiedni rodzaj tłuszczu w odpowiedniej ilości.

U dorosłego człowieka maksymalnie 30 do 35% całkowitej energii dostarczanej z pożywieniem w ciągu dnia powinna pochodzić z tłuszczów, z tym że maksymalne spożycie tłuszczów nasyconych nie powinno przekraczać 10% całkowitej energii pożywienia.

Rysunek 1: Cząsteczka nasyconego kwasu tłuszczowego, http://www.kulturystyka-online.pl/images/2010/189/nasycone-kwasy-tluszczowe.jpg

Nasycone kwasy tłuszczowe

To grupa kwasów, które głównie występują w tłuszczach pochodzenia zwierzęcego. Ich nadmierna ilość niekorzystnie wpływa na zdrowie, ponieważ zwiększa stężenie cholesterolu we krwi, tym samym przyspieszając rozwój miażdżycy oraz zwiększając ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego. Ich udział w diecie typu zachodniego jest zdecydowanie za duży. Szkodliwe działanie diety bogatej w nasycone kwasy tłuszczowe nasila również mała aktywność fizyczna lub jej brak. Nasycone kwasy tłuszczowe znajdziemy przede wszystkim w tłuszczu mlecznym
i wieprzowym[1], a także w znacznie mniejszych ilościach w olejach roślinnych – olej rzepakowy zawiera wśród nich najmniej niekorzystnych z punktu widzenia zdrowotnego nasyconych kwasów tłuszczowych.

Międzynarodowe agencje m.in. Światowa Organizacja Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), podkreślają potrzebę ograniczania spożycia tłuszczów nasyconych i zwiększania spożycia tłuszczów nienasyconych tj. pochodzenia roślinnego[2]. Kwestia ta znalazła wręcz literalne odniesienie w rekomendacjach Światowej Organizacji Zdrowia dla Europy (WHO for Europe) dotyczących 12 kroków prawidłowego odżywiania, gdzie pkt 5 brzmi: Kontroluj spożycie tłuszczów (nie więcej niż 30% energii diety) i zastąp większość nasyconych tłuszczów nienasyconymi[3]. Analogiczne są również zalecenia Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą oraz Instytutu Żywności
i Żywienia.

W tabeli poniżej przedstawiono wybrane oleje roślinne oraz zawartość w nich nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych.