Pszczoły i rzepak – idealny duet!
Wiosną, kiedy kwitnie rzepak warto zwrócić uwagę również na stworzenia, dzięki którym możemy cieszyć się zarówno doskonałym olejem, jak i pysznym miodem – pszczoły. Dlaczego warto troszczyć się o to, aby zwierzęta te nie zniknęły? W jaki sposób dbać o życie pszczół?
Na Ziemi istnieje około 20 tys. gatunków pszczół. Niektóre z nich prowadzą samotniczy tryb życia, część natomiast – tak jak popularne w naszym kraju pszczoły miodne – organizują się w społeczności, które wspólnymi siłami zapewniają sobie pokarm. Dbając o swoje przetrwanie owady te przyczyniają się do powstawania niezwykle wartościowego dla człowieka oleju rzepakowego. W jaki sposób?
Nie tylko miód
Przez długi czas na myśl o pracy pszczół nasuwało się automatycznie jedno skojarzenie – miód. Obecnie jednak coraz częściej podkreśla się ich inną – nawet ważniejszą – rolę. Biorą one udział w zapylaniu kwiatów, dzięki czemu wspierają funkcjonowanie całego ekosystemu. Ich funkcja jest niezwykle istotna, ponieważ w naszych warunkach klimatycznych praktycznie tylko one pozwalają na rozwój roślin owadopylnych. Wyróżnia się 82 artykuły pochodzenia roślinnego, które stanowią narodowe zasoby żywności. Pszczoły biorą udział w zapylaniu aż 77% z nich, z czego aż dla 48% są najważniejszymi zapylaczami[1]. Wiele kampanii aktualnie wspiera działania na rzecz ochrony pszczół. Jedną z nich jest akcja „Z Kujawskim pomagamy pszczołom” www.pomagamypszczolom.pl.
Pszczoły a rzepak
Rzepak zalicza się do roślin, które zapylane są przez pszczoły. Zależność między tymi bytami jest niezwykle ścisła i opiera się na wzajemnych korzyściach. Rzepak dostarcza owadom wartościowy pokarm, one natomiast pomagają roślinom w dalszym rozwoju, dokonując niezbędnego zapylenia kwiatów. Pszczoły mogą zbierać pożywienie z tej rośliny głównie przez dwa pierwsze tygodnie maja. W tym czasie są one w stanie uzyskać około 90-120 kilogramów cukrów i 115-160 kilogramów pyłku z jednego hektara uprawy[2].
Produkty z natury
Co powstaje z tej kooperacji świata roślin i zwierząt? Na przykład dwa produkty, które korzystnie wpływają na nasz organizm – olej i miód rzepakowy. Ten pierwszy stanowi dobre źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych, m.in. omega-6 i omega-3, które w tym produkcie występują w idealnej proporcji, tj. 2:1. Olej rzepakowy zawiera także witaminy E, K oraz prowitaminę A. Miód rzepakowy natomiast zawiera witaminy B, K i C, a także bor, potas, magnez i kwasy fenolowe[3]. Widać więc, że każdy z tych produktów posiada niezwykle korzystne dla ludzkiego organizmu składniki.
Jak chronić pszczoły?
Chronić pszczoły powinni zarówno rolnicy, stosując się do zasad integrowanej ochrony roślin jak i my, sadząc kwiaty, które pozwolą pszczołom na zdobycie pożywienia. Warto stosować ekologiczne nawozy i sprawdzać, czy wybrane przez nas rośliny nie należą do gatunków inwazyjnych, które mogą szkodzić środowisku[4].
[1] How Many Plants Feed the World? Prescott-Allen i Prescott-Allen, 1990; The Forgotten Pollinators. Buchmann & Nabhan, 1996
[2] Z. Kołtowski (2001), Beekeeping value and pollination requirements of double-improved cultivars of spring rapeseed (Brassica
napus L. var. oleifera Metzger f. annua Thell.). J. Apic. Sci., 45:69–84; Z. Kołtowski (2002), Beekeeping value of recently cultivated
winter rapeseed cultivars. J. Apic. Sci., 46(2):23–34
[3] http://wcinaj-miod.pl/miod-rzepakowy/
[4] http://www.ekologia.pl/dom-i-ogrod/ekologiczny-dom/wszyscy-mozemy-zrobic-cos-pozytecznego-dla-pszczol-i-to-w-bardzo-prosty-sposob,15570.html