6. przykazanie z dekalogu do nowej Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej

20 stycznia br., w trakcie I Narodowego Kongresu Żywieniowego, zrealizowanego pod hasłem Żywność
i żywienie w prewencji i leczeniu chorób – postępy 2016, Instytut Żywności i Żywienia ogłosił nową piramidę zdrowego żywienia i aktywności fizycznej wraz z 10 zasadami prawidłowego żywienia. Jedna
z nich brzmi: ”Ograniczaj spożycie tłuszczów zwierzęcych. Zastępuj je olejami roślinnymi.”

Zgodnie z komentarzem IŻŻ [1] do 6. zasady prawidłowego żywienia oraz oświadczeniami zdrowotnymi zatwierdzonymi przez GIS, kwasy tłuszczowe nasycone, które występują głównie w tłuszczach pochodzenia zwierzęcego, w nadmiernej ilości niekorzystnie wpływają na zdrowie, zwiększając stężenie cholesterolu we krwi i przyspieszając rozwój miażdżycy. Dlatego, zdaniem IŻŻ, najczęściej powinien być spożywany tłuszcz roślinny (zwłaszcza olej rzepakowy lub oliwa z oliwek), ale w niewielkich ilościach i najlepiej w postaci surowej, jako dodatek do surówek czy innych potraw. Tłuszcze roślinne dostarczają nienasyconych kwasów tłuszczowych, wśród których zwłaszcza jednonienasycone i wielonienasycone z rodziny omega-3 są bardzo korzystne dla naszego organizmu. Do smażenia należy używać olej rzepakowy, bądź oliwę z oliwek (zawarte w nich jednonienasycone kwasy tłuszczowe są bardziej oporne na szkodliwe zmiany pod wpływem wysokiej temperatury). Pamiętać jednak trzeba, że smażenie potraw powinno być ograniczone na korzyść gotowania, gotowania na parze czy pieczenia.

Czym jest piramida zdrowego żywienia?

Celem piramidy żywieniowej jest jak najkrótsze i jak najprostsze ogólne przedstawienie kompleksowej idei żywienia. Produkty w niej ujęte powinny być spożywane codziennie nie tylko w odpowiednich ilościach, ale również proporcjach. Połączenie zaleceń żywieniowych – przy czym należy pamiętać, że w przypadku współistnienia chorób cywilizacyjnych typu otyłość, cukrzyca, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie, osteoporoza konieczna może być modyfikacja zaleceń w porozumieniu z lekarzem i dietetykiem –
z codzienną aktywnością fizyczną są zdaniem specjalistów IŻŻ kluczem do zachowania dobrego samopoczucia i korzystnie wpływają na kondycję człowieka.

Co nowego w piramidzie?

Największą zmianą jaka nastąpiła w porównaniu do poprzednich piramid żywieniowych jest wpisanie w jej podstawę aktywności fizycznej, a także awans warzyw i owoców, których powinniśmy spożywać co najmniej połowę, tego co jemy. Kolejną, godną uwagi rekomendacją jest ograniczanie tłuszczów zwierzęcych na rzecz olejów roślinnych. Przy tej okazji warto nadmienić, że codzienne spożycie ok. 2 łyżek oleju rzepakowego, który jest doskonałym tłuszczem nie tylko do smażenia, ale nadaje się także do pieczenia i przygotowywania surówek czy sałatek, całkowicie pokrywa zapotrzebowanie fizjologiczne człowieka na kwas linolenowy (ALA) z rodziny omega-3. Piramida rożni się od swojej poprzedniczki innymi szczegółami – między innymi tym, że po raz pierwszy wpisano w nią zioła, których celem jest nie tylko poprawa smaku potraw, ale również ograniczenie spożycia soli.

Zasady Zdrowego Żywienia

Równocześnie z piramidą żywieniową zostało ogłoszonych 10 zasad żywienia, które stanowią jej uzupełnienie. Oto one:

Spożywaj posiłki regularnie (4-5 posiłków co 3-4 godziny).
Warzywa i owoce spożywaj jak najczęściej i w jak największej ilości, co najmniej połowę tego co jesz. Pamiętaj o właściwych proporcjach: ¾ warzywa i ¼ owoce.
Spożywaj produkty zbożowe, zwłaszcza pełnoziarniste.
Codziennie spożywaj co najmniej 2 duże szklanki mleka. Możesz je zastąpić jogurtem, kefirem i – częściowo – serem.
Ograniczaj spożycie mięsa (zwłaszcza czerwonego i przetworzonych produktów mięsnych do 0,5 kg/tyg.). Jedz ryby, nasiona roślin strączkowych i jaja.
Ograniczaj spożycie tłuszczów zwierzęcych. Zastępuj je olejami roślinnymi.
Unikaj spożycia cukru i słodyczy (zastępuj je owocami i orzechami).
Nie dosalaj potraw i kupuj produkty z niską zawartością soli. Używaj ziół – mają cenne składniki i poprawiają smak.
Pamiętaj o piciu wody, co najmniej 1,5 l dziennie.
Nie spożywaj alkoholu.

Więcej informacji: http://www.izz.waw.pl/pl/strona-gowna/3-aktualnoci/aktualnoci/555-naukowcy-zmodyfikowali-zalecenia-dotyczace-zdrowego-zywienia

Źródło:

[1] Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej – Komentarz, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2016

2 lutego 2016