Olej rzepakowy w służbie zdrowego serca

Ubiegłoroczne Ogólnopolskie Badanie Rozpowszechnienia Czynników Ryzyka Chorób Układu Krążenia (NATPOL 2011) wykazało, że aż 61% dorosłych Polaków ma zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi i wymaga leczenia farmakologicznego, jak również radykalnej zmiany stylu życia.

Co z tymi tłuszczami?
Pomimo powszechnej edukacji w zakresie profilaktyki antycholesterolowej, choroby serca są w Polsce wciąż główną przyczyną zgonów. Ich rozwojowi zapobiegać można na wiele sposobów, począwszy od regularnych badań, poprzez zdrowy tryb życia, po właściwie zbilansowaną dietę. Świadomość tego, co jeść powinniśmy bywa niestety niedostateczna. Powszechnie sądzi się na przykład, że za wysoki poziom cholesterolu odpowiadają tylko i wyłącznie tłuszcze. Tymczasem jeden tłuszcz drugiemu nierówny, a wśród nich znajdują się zarówno te niepożądane, jak i prozdrowotne.

Mówiąc o tłuszczach, musimy wyróżnić niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (tak zwane NNKT) oraz kwasy nasycone. Prof. Artur Mamcarz, kardiolog zajmujący się między innymi problematyką żywienia w profilaktyce chorób układu krążenia, podkreśla, że z medycznego punktu widzenia najbardziej godna polecenia jest dieta obfitująca w te pierwsze. Nie odżegnujmy się od tłuszczy – mówi -ale wybierajmy te o wysokiej zawartości NNKT – oleje roślinne. Spośród dostępnych na rynku olejów najkorzystniejszy skład kwasów tłuszczowych ma rzepakowy. Spełnia on wymagania stawiane obecnie tłuszczom jadalnym przez naukę o żywieniu człowieka.

Czym są NNKT?
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, do których zalicza się kwas linolowy (LA, z grupy Omega-6) i alfa-linolenowy (ALA, z grupy Omega-3),mają bardzo korzystny wpływ na zdrowie – pomagają w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Co istotne, nie są one wytwarzane przez ludzki organizm, toteż powinno się ich poziom regularnie uzupełniać wraz z pożywieniem. Bogate źródło NNKT stanowi olej rzepakowy, którego mała porcja (tylko 2 łyżki dziennie) pozwala pokryć zapotrzebowanie fizjologiczne człowieka na kwas linolenowy (ALA) z rodziny Omega-3. Olej rzepakowy stanowi bogate źródło tego kwasu i zawiera go aż 10%. Nie tylko jednak to decyduje o jego prozdrowotności. W przypadku NNKT ważne są proporcje. Stosunek Omega-6 do Omega-3 w diecie nie powinien przekraczać 4:1. W oleju rzepakowym wynosi on 2:1, co z punktu widzenia potrzeb żywieniowych człowieka jest idealne.

Rzepakowy najlepszy
Jak wypada skład oleju rzepakowego na tle innych popularnych tłuszczy? Otóż uważana często za najzdrowszy z nich oliwa z oliwek zawiera aż 10 razy mniej kwasów Omega-3 niż olej rzepakowy. Olej słonecznikowy zaś ma ich tylko śladowe ilości. Podobnie z kwasami Omega-6 – tu rzepakowy przewyższa oliwę ponad dwukrotnie. Proporcje Omega-6 do Omega-3 w oliwie wynoszą 9:1, a w oleju słonecznikowym >136:1, podczas gdy, jak wspominaliśmy, olej rzepakowy legitymuje się idealnym „dwa do jednego”.
Podobnie rzecz ma się z kwasami nasyconymi, tymi, których nasze pożywienie powinno zawierać jak najmniej: tu olej rzepakowy znów wiedzie prym jako ten, który w swoim składzie ma ich dwukrotnie mniej niż obaj porównywani konkurenci i spełnia wymóg prozdrowotnego oleju „niskonasyconego”.