Olej a dieta dziecka
Czyli co każda mama wiedzieć powinna
Każda mama zdaje sobie sprawę jak istotna dla zdrowego rozwoju jej dziecka jest prawidłowa dieta – odpowiednio zbilansowana i dobrana stosownie do jego wieku. Jednak jak pokazują badania wykonane w ramach projektu „Nawyki żywieniowe a stan odżywienia niemowląt w Polsce”, jednym z podstawowych błędów w konstruowaniu menu dla niemowląt jest przenoszenie do ich jadłospisu wzorców żywienia dorosłych. A najmłodsze dzieci potrzebują pewnych składników w zupełnie innych proporcjach niż sądzimy. Na przykład tłuszczów, będących ważnym źródłem energii.
Tłuszcze wiele osób kojarzy niesłusznie tylko z otyłością i niezdrowym jedzeniem. Warto wiedzieć jednak, że wśród nich znajdują się również te dobre, mające korzystny wpływ na zdrowie. Mowa o niezbędnych nienasyconych kwasach tłuszczowych (NNKT), pomagających zmniejszać poziom cholesterolu we krwi, występujących głównie w olejach roślinnych, w tym w dużej ilości w rzepakowym.
NNKT, do których należą kwasy omega-3 i omega-6 są absolutnie niezbędne do prawidłowego rozwoju młodego organizmu – podkreśla w swoich publikacjach prof. Piotr Socha z Centrum Zdrowia Dziecka. Jego zdaniem, tłuszcze roślinne pomagają dzieciom zdrowo rosnąć i rozwijać się, a dodatkowo, już na tak wczesnym etapie jak niemowlęctwo, pełnią funkcje prewencyjną – zapobiegają przyszłym potencjalnym zmianom na tle miażdżycowym. Co więcej, tłuszcze nienasycone to znakomite źródło energii, a tej rozwijający się organizm potrzebuje dużo.
Zdaniem profesora Sochy, z punktu widzenia diety małego dziecka, najkorzystniejszym tłuszczem jest olej rzepakowy. Powinien być on elementem diety już od najwcześniejszych miesięcy życia (może być spożywany przez dzieci od 6. miesiąca). Według przywoływanych wcześniej badań, polskie niemowlęta nie dostają tłuszczów w wystarczających ilościach. Na przykład aż 31% posiłków jarzynowych i mięsno-jarzynowych przygotowywanych metodami domowymi dla dzieci 6-miesięcznych oraz 39% posiłków przeznaczonych dla dzieci 12-miesięcznych nie zawiera tłuszczu w ogóle![1] Co zaskakuje tym bardziej, że tłuszcz ów do jadłospisu malucha można wprowadzić w prosty sposób. Olej rzepakowy, najkorzystniejszy pod względem składu i proporcji kwasów NNKT, można na przykład dodać do zupki warzywnej (już 2 łyżki pokrywają dzienne zapotrzebowanie organizmu na omega-3) albo wzbogacić nim przecier. Dzięki swoim neutralnym właściwościom smakowo-zapachowym, nie wpływa on ani trochę na smak potraw i może być przemycony nieinwazyjnie do każdego posiłku.
Zawarte w oleju rzepakowym NNKT potrzebne są organizmowi w każdym wieku, tak więc warto go wprowadzić do diety dziecka na stałe, modyfikując oczywiście sposób jego obecności w jadłospisie. Polskie normy żywieniowe szacują, że z tłuszczów powinno pochodzić 30% energii dostarczanej organizmowi, pamiętać jednak należy, by były to tłuszcze zdrowe. Specjaliści do spraw żywienia coraz częściej zwracają uwagę na konieczność stosowania tłuszczów roślinnych w diecie starszych dzieci, ze względu na ryzyko chorób miażdżycowych, mogące pojawić się w bardzo młodym wieku. Choć nie jest łatwo namówić przedszkolaka by ze smakiem spałaszował zdrową sałatkę z dodatkiem oleju rzepakowego, należy na jego codzienny jadłospis zwrócić szczególną uwagę. Bo dzięki wszechobecnym fast foodom nasze dzieci coraz częściej jedzą zbyt wiele szkodliwych tłuszczów nasyconych, będących dokładnym przeciwieństwem tak korzystnych dla zdrowia NNKT.
[1] Badanie „Nawyki żywieniowe a stan odżywienia niemowląt w Polsce” zrealizowano w latach 2003-2005 jako prospektywne, wieloośrodkowe badanie obserwacyjne. W ocenie sposobu żywienia posłużono się metodą ankietową. Badaniem objęto 134 niemowlęta 6-miesięczne, w 2 etapie uczestniczyło 98 dzieci 12-miesięcznych (73%). Więcej szczegółów na temat badań: Ewa Zagórecka, Radosław Motkowski, Anna Stolarczyk, Piotr Socha, Janina Piotrowska-Jastrzębska, Jerzy Socha, Realizacja zaleceń żywienia uzupełniającego w grupie niemowląt uczestniczących w projekcie badawczym „Nawyki żywieniowe a stan odżywienia niemowląt w Polsce”Pediatria Polska, Volume 83, Issue 2, Pages 136-149.