Produkcja oleju rzepakowego w Europie

Dane organizacji branżowych pokazują, że nie tylko Polacy pokochali olej rzepakowy. Dzięki szeroko zakrojonym kampaniom edukacyjnym, prowadzonym w krajach UE m.in. przy wsparciu Komisji Europejskiej, popularność oleju rzepakowego w Europie wzrosła znacząco na przestrzeni ostatnich lat.[1] Jego produkcja na naszym kontynencie również utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie, podobnie jak zużycie: kraje Unii Europejskiej zużywają dwukrotnie więcej oleju rzepakowego niż Chińczycy, co daje nam pozycję światowego lidera w tej kategorii.[2]

Popularny rzepakowy

Szacuje się, że w ramach Unii Europejskiej konsumujemy aż 7 mln ton gotowego oleju rzepakowego.[3]
W niektórych krajach Wspólnoty olej rzepakowy znaleźć można już niemal w każdej kuchni: np. w Polsce
i Niemczech trafia on do ponad 90 proc. gospodarstw domowych.[4] Co ciekawe, olej obecny na naszych stołach to produkt lokalny: tłoczymy go w Europie i tutaj w dużej mierze konsumujemy. Na eksport poza kontynent przeznaczana jest stosunkowo niewielka część zebranego z pól rzepaku, choć jako UE jesteśmy
w światowej czołówce jego producentów pod względem ilości zasianych rzepakiem pól.[5] Oczywiście inną kwestią pozostaje eksport wewnętrzny w granicach UE: Polska na przykład produkuje rzepak i olej z niego tłoczony w ilościach zaspokajających krajowe potrzeby i pozwalających na sprzedaż części produkcji za granicę. W ubiegłym roku od stycznia do listopada wyeksportowaliśmy olej rzepakowy w ilości prawie 130 tys. ton.[6] Olej z Polski najczęściej trafia do naszych południowych i zachodnich sąsiadów: Czech, Słowacji
i Niemiec.[7]

Ile oleju produkuje Europa?

Od początku obecnego stulecia obserwuje się wyraźny wzrost produkcji oleju rzepakowego w Unii Europejskiej. W roku 2000 i trzech kolejnych latach całościowa produkcja oscylowała na poziomie 4,4 mln ton rocznie, w roku 2009 przekroczyła już poziom 8 mln ton, obecnie natomiast utrzymuje się w okolicach 10 mln (rok 2017 = prawie 10,5 mln ton).[8]

Co ważne tak dynamiczny wzrost produkcji nie mógłby mieć miejsca gdyby nie rozwój produkcji biopaliw i wspólnotowe wsparcie prawne dla energii odnawialnej w transporcie.

Wykres: Produkcja oleju rzepakowego w UE w latach 1999-2018[9]

W produkcji oleju rzepakowego w UE przodują Niemcy. Tłoczą one olej z rzepaku w ilości ponad 3 mln ton rocznie (wzrost o ½ na przestrzeni kilkunastu lat). Drugie miejsce zajmuje Francja, produkująca ponad 2 mln ton oleju rzepakowego, a trzecie Polska z 1 mln ton rocznie. Na kolejnych miejscach po wymienionej trójce liderów znajdują się Wielka Brytania, Belgia, Holandia i Luksemburg.[10]

[1] Dane Polskiego Stowarzyszenia Producentów Oleju, zebrane z doświadczeń analogicznych europejskich organizacji, m.in. niemieckiej UFOP.

[2] Dane firmy consultungowej Agritel za 2017 r. + przewidywania na 2018, na podst. Raportu European Union. Current conditions and prospects for the vegoil markets

[3]United States Department of Agriculture (USDA), Oilseeds: World’s Market and Trade, kwiecień 2018, https://apps.fas.usda.gov/psdonline/circulars/oilseeds.pdf, [dostęp 17.05.2018 r.].

[4] Dane dotyczące Niemiec pochodzą z badań organizacji branżowej UFOP, przeprowadzonych w 2016 roku na reprezentatywnej próbie n=1000 obywateli powyżej 18 r.ż., cyt. za: https://www.presseportal.de/pm/15598/3596644 [dostęp 25.04.2018]. Dane dotyczące Polski oparto na badaniu GFK, przeprowadzonym w ramach kampanii „Pokochaj olej rzepakowy” na zlecenie Polskiego Stowarzyszenia Producentów Oleju w czerwcu 2017 r. (grupa badawcza n=501 konsumenci).

[5] United States Department of Agriculture (USDA), Oilseeds: World’s Market and Trade, kwiecień 2018, https://apps.fas.usda.gov/psdonline/circulars/oilseeds.pdf, [dostęp 17.05.2018 r.].

[6] IERiGŻ: Rynek rzepaku – raport, cyt. za: http://www.portalspozywczy.pl/zboza/wiadomosci/ierigz-rynek-rzepaku-raport,154898.html [dostęp 7.05.2018 r.]

[7] Za: „Rynek rzepaku. Stan i perspektywy”, nr 51, Warszawa 2017.

[8] Index mundi: https://www.indexmundi.com/agriculture/?country=eu&commodity=rapeseed-oil&graph=production [dostęp 17.05.2018 r.]

[9] Jw.

[10] Dane IERiGŻ-PIB, 2017

21 czerwca 2018