Cudze chwalicie, swego nie znacie – czyli olej rzepakowy w profilaktyce chorób układu krążenia

Choroby serca i układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce, w tym przedwczesnej śmierci Polaków poniżej 65. roku życia. Stanowią one aż 46% wszystkich zgonów¹. Wg danych GUS za 2013 rok z ich powodu każdego dnia umiera 486 osób, a prawie co 5. zgon jest przedwczesny. Jak podają wyniki badań NATPOL 2011 najczęstszą przyczyną śmierci jest zawał serca i udar mózgu, jednak równie groźnym wrogiem jest hipercholesterolemia. Z powodu chorób układu krążenia w roku 2013 w województwie małopolskim  zmarło aż 14 683².

Hipercholesterolemia – czy może mnie dotyczyć?

Hipercholesterolemia to sięgające powyżej norm stężenie cholesterolu we krwi, zwłaszcza cholesterolu LDL,  który jest czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia wielu chorób układu krążenia, w tym w szczególności choroby niedokrwiennej serca, zawału serca czy udaru mózgu. Jak wykazały badania NATPOL 2011, około 18 mln Polaków zmaga się z hipercholesterolemią, jednak aż 11 mln nie jest tego świadoma, gdyż podwyższony poziom cholesterolu sam w sobie nie powoduje żadnych widocznych objawów.

Dieta, och dieta…

Co więc należy robić, aby zadbać o swoje zdrowie? Podstawą jest regularne wykonywanie badań profilaktycznych oraz odpowiednia dieta – przekonuje Dorota Osóbka, dietetyk, ekspert kampanii „Pokochaj olej rzepakowy”. Poza aktywnością fizyczną, utrzymywaniem właściwej masy ciała i niepaleniem papierosów, kluczową rolę odgrywa odpowiedni sposób żywienia na co dzień, w tym ilość i rodzaj spożywanych przez nas tłuszczów.

Im mniej jemy tłuszczów nasyconych, występujących głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego,  tym bardziej dbamy o swój układ krążenia. Pamiętajmy, że zalecane maksymalne spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych nie powinno przekraczać 10% całkowitej energii pożywienia – dodaje Osóbka.
Zalecenia zastępowania tłuszczów nasyconych nienasyconymi wydał też Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Z opublikowanych w 2011 roku przez tę instytucję badań wynika, że zmniejszone spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych i zwiększone spożycie nienasyconych kwasów tłuszczowych przyczynia się do utrzymania prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi³. Najnowsze wyniki badań⁴ Harvardzkiej Szkoły Zdrowia opublikowane w październiku 2015 r. również potwierdzają, że nienasycone kwasy tłuszczowe (ALA i LA) pomagają w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Wskazują także na związek między spożywaniem nasyconych kwasów tłuszczowych a ryzykiem wystąpienia choroby niedokrwiennej serca⁵.

Eksperci Instytutu Żywności i Żywienia, podczas Konferencji pod tytułem „Tłuszcze w żywieniu człowieka – w poszukiwaniu prawdy”, która odbyła się 16 października 2015 r. w Warszawie ogłosili wyniki analizy, która wskazuje, że zwiększenie spożycia tłuszczów roślinnych kosztem zwierzęcych w diecie Polaków przyniosło wymierne korzyści⁶.

Pokochaj olej rzepakowy…

Tłuszcze w diecie są niezbędne, a eksperci rekomendują zwiększenie spożycia wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, szczególnie z rodziny omega-3. Kwasy te występują m.in. rybach czy orzechach i znajdziemy je także w powszechnie dostępnym oleju rzepakowym. Omega-3 (ALA) i Omega-6 (LA) nie tylko pomagają utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi, ale są też niezbędne do właściwego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Co ważne, olej rzepakowy ma najkorzystniejszy skład kwasów tłuszczowych spośród olejów roślinnych – zawiera idealny – z punktu widzenia potrzeb żywieniowych – stosunek kwasów Omega-6 do Omega-3, tj. 2:1. Dodatkowo, w oleju rzepakowym znajdziemy 10 razy więcej Omega -3 niż w oliwie z oliwek⁷. Dieta Polaków jest uboga w ryby, dlatego olej rzepakowy stanowi dla nas doskonałe źródło kwasów Omega-3. Codzienne spożywanie 2 łyżek oleju rzepakowego wystarczy, aby całkowicie pokryć zapotrzebowanie fizjologiczne człowieka na kwas linolenowy (ALA) z rodziny Omega-3.

1 – NATPOL 2011 – https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CB8QFjAAahUKEwiR4fv8–fIAhXmqHIKHZPjDm4&url=http%3A%2F%2Fpsse.krosno.pl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2013%2F03%2FMetodyka-badania-natpol.doc&usg=AFQjCNF0BdefsnOlvwY6GGaP2NmP7ND4OA&sig2=jNKECz1yEnFIdA50uyhKkw&bvm=bv.106130839,d.bGQ&cad=rja

2 – http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Tables.aspx

3 – http://www.efsa.europa.eu/sites/default/files/scientific_output/files/main_documents/2069.pdf

4 – http://content.onlinejacc.org/article.aspx?articleid=2445322

5 – http://content.onlinejacc.org/article.aspx?articleid=2445322

6 – http://www.izz.waw.pl/pl/strona-gowna/3-aktualnoci/aktualnoci/544-zapraszamy-na-konferencje-o-roli-tluszczow-w-zywieniu-czlowieka

7 – Dane Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin opublikowane w monografii pt. „Olej rzepakowy – nowy surowiec, nowa prawda” pod red. prof. dr. hab. Jana Krzymańskiego (Warszawa, 2009).

26 listopada 2015

cudze chwalicie